Những nét cơ bản về thị trường săm lốp Việt Nam

Ngành săm lốp Việt Nam có quy mô thị trường tương đối nhỏ, khoảng 16.800 tỷ đồng tương đương khoảng 800 triệu USD. So với quy mô thị trường săm lốp thế giới hiện tại vào khoảng 235 tỷ USD thì Việt Nam chỉ chiếm khoảng 0,34% thị trường săm lốp thế giới.

Nguyên nhân chủ yếu là do sản lượng tiêu thụ lốp ô tô quá thấp, chỉ khoảng 4,3 triệu lốp/năm so với hơn 1,3 tỷ lốp/năm trên toàn thế giới. Mức độ tập trung ngành săm lốp khá cao và hầu như bị chi phối bởi 3 doanh nghiệp nội trực thuộc Vinachem là CSM, DRC và SRC, một vài doanh nghiệp FDI và liên doanh nước ngoài. Đối với các phân khúc riêng biệt thì DRC và CSM dẫn đầu ngành, tuy nhiên so với thị phần chung thì các doanh nghiệp trực thuộc Vinachem chiếm thị phần khá khiêm tốn (khoảng 40,7%). Nguyên nhân chủ yếu là DRC và CSM đã nhường gần như hoàn toàn phân khúc săm lốp xe con (đa số sử dụng lốp Radial) cho các đối thủ nước ngoài.

Danh mục sản phẩm săm lốp được sản xuất trong nước khá đa dạng và đầy đủ. Đối với các doanh nghiệp trực thuộc Vinachem thì các sản phẩm chủ yếu được phân phối ở thị trường lốp nội địa, chiếm 86% doanh thu, trong đó thì hầu hết là đến từ nhu cầu thay thế (94%) còn lại là từ lắp mới (6%). Do đặc thù về vị trí địa lý của các doanh nghiệp nên mỗi doanh nghiệp có thế mạnh phân phối ở mỗi khu vực riêng. Sản phẩm CSM chi phối thị trường phía Nam, trong khi đó SRC chi phối thị trường phía Bắc còn DRC phân phối mạnh ở thị trường Miền Trung.

Thị trường săm lốp nội địa tuy ổn định nhờ nhu cầu thay thế nhưng tiềm năng tăng trưởng trong ngắn và trung hạn không hấp dẫn. Đối với phân khúc săm lốp xe đạp thì do nhu cầu đã bão hòa nên hầu như không còn tăng trưởng. Còn đối với phân khúc săm lốp xe máy và ô tô thì tốc độ tăng trưởng trong 5 năm tới dự báo cũng chỉ ở mức 5,1% và 5,7% do nhu cầu tiêu thụ ô tô và xe máy cũng không tăng nhiều.

Tuy nhiên, với quy mô thị trường săm lốp trong nước rất nhỏ so với thị trường săm lốp thế giới thì tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp nhờ đẩy mạnh xuất khẩu là rất lớn. Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để sản xuất săm lốp như nguồn nguyên liệu cao su tự nhiên dồi dào, nhân công rẻ và thuế xuất khẩu mặt hàng săm lốp là 0% so với mức 8% ở Trung Quốc thì tiềm năng tăng trưởng từ xuất khẩu các sản phẩm săm lốp còn rất nhiều.

Radial hóa là một xu hướng tất yếu. Ở Việt Nam thì tỷ lệ sử dụng lốp Radial khá thấp, chỉ chiếm khoảng 10% và được sử dụng chủ yếu cho xe con. Lốp Radial có tính năng ưu việt hơn hẳn lốp Bias như độ bền gấp 2 lần, giảm tiêu hao nhiên liệu 12%-16%, sinh nhiệt thấp, tản nhiệt nhanh, tuổi thọ cao và đặc biệt phù hợp với yêu cầu xe ô tô phải chạy tốc độ cao nên lốp Radial ngày càng được sử dụng nhiều và dần thay thế lốp Bias. Với sự phát triển của nhiều dự án đường cao tốc sắp tới thì nhu cầu thay thế lốp Bias bằng Radial
là một nhu cầu tất yếu.

Với nền tảng nhiều năm phát triển cùng với một chiến lược kinh doanh hợp lý, các doanh nghiệp săm lốp Việt Nam đã tận dụng được điều kiện thuận lợi là giá nguyên vật liệu đầu vào giảm mạnh và đã tạo nên một bức tranh sáng về lợi nhuận 9 tháng đầu năm 2012. Cụ thể, LNTT của CSM tăng gần 10 lần so với cùng kỳ, LNTT của DRC cũng cao hơn 57% so với cùng kỳ, SRC từ mức lỗ 2 tỷ 9 tháng năm trước đã đạt được mức lời 46,4 tỷ trong 9 tháng đầu năm nay. Các doanh nghiệp gần như đã vượt xa kế hoạch lợi nhuận
sau thuế với tỷ lệ hoàn thành kế hoạch đối với DRC, CSM và SRC lần lượt là 165%, 126% và 129%.

Dự báo Q412 LNST sẽ giảm so với quý trước, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước. Với dự báo lợi nhuận gộp biên giảm nhẹ so với quý trước, chi phí bán hàng và quản lý vẫn ở mức cao, chi phí lãi vay tăng thì LNST của 3 doanh nghiệp sẽ giảm 14,3% so với quý trước. Tuy nhiên, so với cùng kỳ năm trước thì nhờ lợi nhuận gộp biên được cải thiện đáng kể nên tổng LNST cao hơn 80,2% so với cùng kỳ.

Đối với 3 doanh nghiệp săm lốp Việt Nam đang niêm yết thì chúng tôi đánh giá cao CSM với cơ cấu sản phẩm đa dạng, hệ thống phân phối rộng và có độ phủ lớn nhất ngành, đội ngũ quản lý kinh nghiệm và năng động. Chúng tôi cũng đánh giá cao DRC với thế mạnh sản phẩm là dòng lốp xe ô tô tải và lốp đặc chủng với giá trị trên mỗi sản phẩm lớn, lợi nhuận gộp biên cao, giá lốp xe rẻ. DRC còn sở hữu hệ thống phân phối qua các khách hàng tổ chức cực kỳ hiệu quả và một đội ngũ lãnh đạo giàu kinh nghiệm và chắc chắn.