Các xe 4WD hiện nay được chia thành hai loại chính là 4WD thường xuyên và 4WD gián đoạn. Ngoài ra cũng có thể phân loại thành loại FF (động cơ ở phía trước, dẫn động bánh trước) và FR (động cơ dẫn động ở phía trước, dẫn động bánh sau). Nếu căn cứ vào phạm vi sử dụng thì có thể phân loại thành loại chạy trên địa hình phức tạp và loại chạy trên đường bằng phẳng.
Toyota RAV4 loại 4WD thường xuyên
Khác với xe 2WD, điểm đặc trưng của xe 4WD là có các bộ vi sai phía trước và phía sau. Mục đích là để triệt tiêu sự chệnh lệch của các bánh xe khi đi vào đường vòng.
Để đảm bảo tính điều khiển ổn định trong khi chạy ở các điều kiện đường xá khác nhau, ở loại 4WD thường xuyên người ta còn bố trí thêm một khớp thuỷ lực (còn gọi là khớp mềm V) làm cho xe thích hợp hơn ở chế độ 2WD khi không có sự chênh lệch về tốc độ quay giữa các bánh trước và sau. Khi xe chạy vào đường gồ ghề hay đường có tuyết, xuất hiện sự chênh lệch tốc độ quay giữa bánh trước và sau, hệ thống này lập tức truyền lực dẫn động từ bánh trước đến các bánh sau giúp cho xe chuyển động êm ái.
Khi đi vào đường trơn, một bánh dẫn động chạy không tải.
Lực dẫn động (mũi tên đỏ) nhờ khớp mềm truyền đến bánh sau
Ưu điểm của xe 4WD
Tiêu chuẩn đặt ra là một chiếc xe phải có khả năng chạy được trên nhiều loại đường xá từ địa hình bằng phẳng cho đến các địa hình có tuyết hoặc có bề mặt thay đổi do điều kiện thời tiết.
Cách tốt nhất để chạy trên các đường gồ ghề là xe có cả bốn bánh đều được truyền lực. Về mặt này, các xe 4WD có một số ưu điểm vượt trội hơn các xe 2WD loại FF, FR hoặc MR (động cơ đặt ở giữa xe, bánh sau dẫn động):
- Tính ổn định khi quay vòng vì có đến 4 bánh dẫn động nên tải trọng đặt lên mỗi bánh giảm đi.
- Tính ổn định khi chạy trên đường thẳng vì lực bám của các lốp tăng lên nên những thay đổi bên ngoài không ảnh hưởng gì đến xe.
- Khởi động và tăng tốc tốt hơn.
- Tăng tính năng leo dốc vì lực bám tăng gấp 2 lần so với xe 2WD.
- Chạy được trên các đường gồ ghề và đường có tuyết vì cả bốn bánh xe đều truyền lực và các bánh trước và bánh sau hỗ trợ lẫn nhau giúp đạt tính cơ động cao.
Nhược điểm của xe 4WD
Hiện tượng phanh góc hẹp
Do nối trực tiếp trục các đăng giữa cầu trước và cầu sau nên không thể triệt tiêu được sự chênh lệch về tốc độ quay giữa các bán trục trước và bán trục sau. Đặc biệt là trên các đường có hệ số ma sát cao.
Sở dĩ như vậy là vì khi đi trên đường có hệ số ma sát thấp, nếu có lốp xe nào bị trượt quay thì sẽ triệt tiêu được sự chệnh lệch về tốc độ quay giữa các bán trục trước và sau. Nhưng đối với đường có hệ số ma sát cao điều này khó xảy ra nên làm cho hệ thống truyền lực phải chịu tải quá mức. Hiện tượng này gọi là “Phanh góc hẹp” tương tự như khi ta đạp phanh.
Ngoài ra xe 4WD còn có những nhược điểm dễ nhận thấy là cấu tạo phức tạp vì cần thêm hộp số phụ, trục các đăng, bộ vi sai, … làm tăng trọng lượng xe, tăng số nguồn phát sinh rung động và tiếng ồn, tăng giá thành sản phẩm.
Đường truyền công suất
Đối với các loại xe 4WD, đường truyền công suất từ động cơ đến các bánh xe khác nhau giữa xe 4WD loại FF và 4WD loại FR.
4WD thường xuyên loại FF
Các xe 4WD thường xuyên loại FF, công suất được truyền từ hộp số ngang đến bộ vi sai trung tâm rồi đến bộ vi sai trước và bộ vi sai sau. Bộ vi sai trước và bộ vi sai trung tâm cùng nằm trong hộp số phụ.
4WD thường xuyên loại FR
Các xe 4WD thường xuyên loại FR, công suất truyền từ hộp số dọc đến bộ vi sai trung tâm nằm trong hộp số phụ, đến bộ vi sai trước và bộ vi sai sau.
Các xe 4WD gián đoạn loại FR, loại này không có bộ vi sai trung tâm nên phải đóng hoặc gài hộp số phụ. Khi không gài hộp số phụ, công suất truyền từ hộp số dọc đến bộ vi sai sau. Nếu hộp số phụ được gài, công suất được truyền đến cả hai bộ vi sai trước và sau.
Bộ vi sai trung tâm.
Vai trò của bộ vi sai trung tâm trong các loại xe 4WD thường xuyên rất quan trọng, nó triệt tiêu sự chênh lệch tốc độ quay giữa bộ vi sai trước và bộ vi sai sau khi xe quay vòng hoặc đi vào đường có đặc tính bề mặt thay đổi nhiều.
Về cấu tạo người ta thường chế tạo các loại bánh răng sau đây trong bộ vi sai trung tâm:
- Loại bánh răng côn phân phối mômen quay đến các bánh răng trước và sau với tỷ lệ 1:1.
- Loại bánh răng hành tinh: có thể thay đổi tỷ lệ phân phối mômen.
Tuy nhiên đối với các bộ vi sai trung tâm này nếu không có bộ phận có tác dụng hạn chế tác dụng của bộ vi sai trung tâm thì xe sẽ không ra khỏi được vũng bùn hoặc đường có tính chất tương tự. Bộ phận này gọi là cơ cấu khoá bộ vi sai trung tâm. Có các loại sau:
- Loại khoá cơ khí: thực hiện việc chuyển từ trạng thái tự do sang trạng thái “khoá” bằng tay.
Loại khoá cơ khí
- Loại cảm nhận mômen quay: Nó sinh ra một mômen hạn chế vi sai tỷ lệ với mômen dẫn động, và làm thay đổi tức thời sự phân phối mômen đến bánh trước và sau để hạn chế sự trượt của các bánh trước và sau.
Loại cảm nhận mômen
- Loại khớp thuỷ lực: sự chênh lệch về tốc độ quay giữa bánh trước và bánh sau đã hạn chế hoạt động của bộ vi sai.
Loại khớp thuỷ lực
- Loại nhiều đĩa thuỷ lực: hạn chế hoạt động của bộ vi sai bằng áp suất thuỷ lực tác động lên các đĩa thuỷ lực.
Loại nhiều đĩa thuỷ lực
Bản tin xe ( Nguồn caronline )
4wd, bo vi sai trung tam, dan dong, dan dong banh sau, dan dong banh truoc, dong co phia truoc, duong truyen cong suat, FF, Ford Territory, FR, gian doan, Jeep, nhuoc diem, phanh goc hep, Thượng Hải Auto, thuong xuyen, Tìm hiểu về dẫn động 4WD, Toyota Hilux, Toyota RAV4, uu diem cua xe
No comments:
Post a Comment